Các vấn đề cần giải quyết khi ly hôn gồm: vấn đề nhân thân, quyền nuôi con. Chia tài sản chung và nợ chung. Trong đó, một trong những vấn đề thường xuyên xảy ra tranh chấp khi giải quyết các vụ việc ly hôn là vấn đề thanh toán nợ sau khi ly hôn. Nghĩa vụ trả nợ này phát sinh khi một bên hoặc cả hai vợ chồng ký hợp đồng vay mượn tài sản, tiền bạc.
1. Quy định chung về nghĩa vụ của vợ, chồng đối với nghĩa vụ thanh toán nợ sau khi li hôn
Theo quy định tại Điều 27 Luật Hôn nhân và gia đình 2014:
“Điều 27. Trách nhiệm liên đới của vợ, chồng
1. Vợ, chồng chịu trách nhiệm liên đới đối với giao dịch do một bên thực hiện quy định tại khoản 1 Điều 30 hoặc giao dịch khác phù hợp với quy định về đại diện tại các điều 24, 25 và 26 của Luật này.
2. Vợ, chồng chịu trách nhiệm liên đới về các nghĩa vụ quy định tại Điều 37 của Luật này.”
Vì chịu trách nhiệm liên đới giữa vợ, chồng nên về mặt pháp lý. Dù cả hai đã không còn quan hệ vợ chồng, nên tài sản chung, kể cả các khoản nợ được hình thành trong thời kỳ hôn nhân thì vẫn được hiểu là tài sản chung và nghĩa vụ chung của hai vợ, chồng. Do đó, việc thanh toán nợ sau khi ly hôn cũng áp dụng tương tự các quy định của pháp luật. Giống như chia tài sản sau khi ly hôn. Vì thế, cả hai vợ chồng đều phải chịu trách nhiệm trong việc thanh toán nợ khi ly hôn.
Ngoài ra, Đối với nghĩa vụ về tài sản của vợ chồng. Có quy định tại điều 37 Luật Hôn nhân gia đình 2014 như sau:
“1. Nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch do vợ chồng cùng thỏa thuận xác lập, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại mà theo quy định của pháp luật vợ chồng cùng phải chịu trách nhiệm;
2.Nghĩa vụ do vợ hoặc chồng thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình.
3. Nghĩa vụ phát sinh từ việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung;
4. Nghĩa vụ phát sinh từ việc sử dụng tài sản riêng để duy trì, phát triển khối tài sản chung. Hoặc để tạo ra nguồn thu nhập chủ yếu của gia đình;
5. Nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do con gây ra mà theo quy định của Bộ luật dân sự thì cha mẹ phải bồi thường;
6. Nghĩa vụ khác theo quy định của các luật có liên quan.”
Như vậy
– Khoản vay này phát sinh trong thời kỳ hôn nhân hay không
– Hình thức: hợp đồng vay tài sản có công chứng hay không
– Mục đích sử dụng là gì
2. Cách giải quyết nợ chung của vợ, chồng sau khi li hôn
Khi Tòa án giải quyết vụ kiện ly hôn, nếu vợ, chồng có yêu cầu chia tài sản. Và giải quyết khoản nợ chung thì Tòa án sẽ thụ lý trong cùng một vụ án. Theo đó, nếu vợ hoặc chồng hay cả hai vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân có giao dịch với người khác để vay nợ nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt thiết yếu của gia đình. (Như sửa chữa, xây dựng nhà ở..), mà nay vợ, chồng không tự thỏa thuận được nghĩa vụ trả nợ là nghĩa vụ chung của vợ chồng.
Hay riêng của vợ hoặc chồng và có yêu cầu Tòa án giải quyết việc thanh toán nợ khi ly hôn, thì Tòa án sẽ căn cứ vào chứng cứ, lời khai để đánh giá. Kết luận có hay không việc vay nợ; mục đích vay nợ. Việc sử dụng tài sản vay nợ cho nhu cầu chung của gia đình. Hay nhu cầu riêng của vợ, hoặc chồng.
Trong quá trình giải quyết vụ án, Tòa án sẽ triệu tập chủ nợ tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Và triệu tập người làm chứng (nếu có) để làm rõ các vấn đề thanh toán nợ khi ly hôn. Chủ nợ có thể đưa ra yêu cầu độc lập để bảo vệ quyền lợi của họ.
