Theo quy định pháp luật, việc giải quyết tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất phải đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho người bị xâm phạm. Tuy nhiên, hiện nay quy định về thừa kế khá phức tạp. Do đó người dân không nắm được quy trình, thủ tục thực hiện như thế nào. Phạm vi bài viết dưới đây của chúng tôi sẽ làm rõ vấn đề thủ tục giải quyết tranh chấp nêu trên. Đó là tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất.
1. Quy định tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất theo pháp luật
Giải quyết tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất có các dạng cụ thể như:
– Tranh chấp thừa quyền sử dụng đất. Trong đó buộc người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản do người chết để lại;
– Tranh chấp thừa quyền sử dụng đất. Trong đó Yêu cầu chia di sản thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật
– Xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác…
Hiện nay, theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Cá nhân có thể để lại di sản của mình cho người khác thông qua di chúc hoặc theo pháp luật quy định.
Theo đó, có hai hình thức thừa kế tài sản là thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật. Với mỗi hình thức thừa kế, pháp luật lại có những quy định cụ thể riêng biệt.
Thứ nhất, quy định về thừa kế theo di chúc.
Việc lập di chúc của người để lại di sản là quyền sử dụng đất mà người đó không minh mẫn. Không sáng suốt, bị những người đồng thừa kế hoặc người khác đe dọa. Cưỡng ép thì di chúc của họ không có hiệu lực quy định tại khoản 1 Điều 630 Bộ luật dân sự 2015.
Người lập di chúc có thể lập di chúc theo nhiều hình thức khác nhau. Như di chúc bằng văn bản, di chúc có người làm chứng. Di chúc miệng, di chúc được công chứng, chứng thực.
Với mỗi hình thức lập di chúc khác nhau. Pháp luật đều có quy định cụ thể cho từng hình thức và hình thức của di chúc phải đúng theo các quy định cụ thể này.
Hơn nữa, các hình thức của di chúc đều phải đáp ứng các điều kiện. Cụ thể, được quy định tại Điều 630 BLDS 2015 thì mới được coi là di chúc hợp pháp. Từ đó mới có cơ sở để xem xét hiệu lực của di chúc.
Thứ hai, quy định về thừa kế theo pháp luật.
Hiện nay BLDS 2015 hiện hành quy định rằng nếu người để lại di sản không có di chúc. Hoặc di chúc không hợp pháp, di chúc vô hiệu. Di chúc bị rách nát hư hỏng mà không thể hiện được nội dung của di chúc. Hoặc những người thừa kế được chỉ định trong di chúc từ chối nhận di sản thì di sản sẽ được chia theo pháp luật.
Việc hưởng thừa kế theo pháp luật này được chia theo hàng thừa kế. Theo đó pháp luật quy định có ba hàng thừa kế. Các hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế nếu hàng thừa kế trước không có ai. Hoặc họ từ chối nhận di sản.
Như vậy, nếu di sản là quyền sử dụng đất không được để lại bằng di chúc. Hoặc di chúc bị vô hiệu, hết hiệu lực theo quy định của pháp luật. Lúc đó, di sản là quyền sử dụng đất sẽ được chia theo pháp luật cho người thừa kế QSDĐ theo pháp luật.
2. Thẩm quyển giải quyết tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất
Theo quy định tại Điều 26 Bộ Luật Tố tụng dân sự 2015:“Tranh chấp về thừa kế tài sản” sẽ thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án nhân dân. Đối với các tranh chấp thừa kế về quyền sử dụng đất tòa án có thẩm quyền giải quyết sẽ là tòa án nơi có quyền sử dụng đất. Theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 39 Luật Tố tụng dân sự 2015
3. Điều kiện được thừa kế quyền sử dụng đất theo quy định
Khi có giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (khoản 1 Điều 168, Điều 188):
– Đất không có tranh chấp
– Quyền sử dụng đất không bị kê biên để đảm bảo thi hành án, trong thời hạn sử dụng đất
– Cách thức phân chia thừa kế
– Thừa kế theo di chúc
Những người thừa kế có quyền nhận thừa kế QSDĐ theo chỉ định trong di chúc. Sau khi thực hiện xong nghĩa vụ tài sản của người chết tương ứng với phần di sản được nhận.
Ngoài ra, để bảo vệ người thân của người để lại di sản. Điều 644 BLDS 2015 quy định rằng, những người sau đây vẫn được nhận phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật. Nếu di sản được chia thừa kế theo pháp luật. Trong trường hợp họ không được hưởng di sản theo di chúc. Hoặc chỉ được hưởng di sản ít hơn hai phần ba suất đó:
– Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
– Con thành niên mà không có khả năng lao động.
Trong trường hợp xảy ra tranh chấp, những người được hưởng di sản theo di chúc có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp.
Tranh chấp đất đai thừa kế không có di chúc hoặc di chúc vô hiệu. Không có hiệu lực: trong trường hợp người để lại di sản là đất đai không lập di chúc. Hoặc di chúc vô hiệu, không có hiệu lực thì đất đai sẽ được chia theo pháp luật cho các đồng thừa kế.
4. Các bước tiến hành giải quyết tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất
Bước 1: Quý khách nộp hồ sơ khởi kiện về việc xin ly hôn. Nộp tại TAND quận/huyện nơi có quyền sử dụng đất tranh chấp;
Bước 2: Sau khi nhận đơn khởi kiện cùng hồ sơ hợp lệ. Tòa án sẽ ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí cho Quý khách;
Bước 3: Quý khách nộp tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm. Nộp tại Chi cục thi hành án quận/huyện và nộp lại biên lai tiền tạm ứng án phí cho Tòa án.
Bước 4: Tòa án thụ lý vụ án, tiến hành giải quyết vụ án theo thủ tục chung. Và ra Bản án hoặc quyết định giải quyết vụ án.