Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự theo quy định của pháp luật Việt Nam? Giao dịch dân sự vô hiệu khi nào?
Căn cứ pháp lý
Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015.
Điều kiện có hiệu lực
Giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện như sau:
Về nội dung
(i) Chủ thể thực hiện giao dịch có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự đó;
- b) Chủ thể tham gia giao dịch dân sự đó hoàn toàn tự nguyện;
- c) Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.
Trước hết, về năng lực pháp luật dân sự và năng lực hành vi của chủ thể phải phù hợp với giao dịch dân sự. Bởi vì các chủ thể thuộc các đối tượng khác nhau sẽ có đủ năng lực thực hiện các giao dịch khác nhau.
Nếu không có sự phân chia rõ ràng thì sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi và nghĩa vụ của các chủ thể tham gia giao dịch.
Một trong những đặc điểm của quan hệ dân sự là sự tự nguyện từ các bên tham gia. Vậy nên nếu trong giao dịch dân sự có biểu hiện của việc ép buộc; lừa dối các bên chủ thể tham gia giao dịch thì giao dịch đó có thể bị vô hiệu.
Tuy mang tính tự nguyện, tự do cao nhưng các giao dịch này vẫn phải tuân thủ theo quy định của pháp luật để đảm bảo lợi ích chung cho cộng đồng, Nhà nước. Trong trường hợp nếu vi phạm điều cấm của pháp luật thì giao dịch dân sự sẽ bị vô hiệu.
Về hình thức
Hình thức của giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự trong trường hợp luật có quy định.
Hình thức của giao dịch dân sự có thể là lời nói, văn bản, hành động. Trong một số trường hợp được quy định theo pháp luật là hình thức bắt buộc phải bằng văn bản và có cơ quan nhà nước xác thực. Khi đó các bên tham gia sẽ thực hiện theo hướng dẫn của cơ quan nhà nước có thẩm quyền để không bị vướng mắc trong quá trình ký kết cũng như thực hiện giao dịch.
Giao dịch dân sự phải tuân theo quy định về hình thức trong luật này hoặc luật khác có liên quan để đảm bảo đầy đủ quyền và nghĩa vụ các bên. Nó là chứng cứ xác nhận các quan hệ đã, đang tồn tại giữa các bên từ đó xác định trách nhiệm dân sự khi có hành vi vi phạm xảy ra.
Giao dịch dân sự vô hiệu
Giao dịch dân sự vô hiệu khi không đáp ứng đủ các điều kiện đã nêu trên. Việc không đáp ứng được rơi vào một trong bảy trường hợp sau:
(i) Giao dịch vô hiệu do vi phạm điều cấm của pháp luật;
(ii) Giao dịch vô hiệu do giả tạo;
(iii) Giao dịch vô hiệu do người chưa thành niên; người mất năng lực hành vi dân sự; người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự xác lập, thực hiện;
(iv) Giao dịch vô hiệu do người xác lập không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình;
(v) Giao dịch vô hiệu do bị nhầm lẫn;
(vi) Giao dịch vô hiệu do bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
(vii) Giao dịch vô hiệu do không tuân thủ quy định về hình thức.