Chống người thi hành công vụ là tình huống không hiếm gặp trong đời sống hằng ngày. Ví dụ trường hợp bị cảnh sát giao thông thổi phạt nhưng không hợp tác mà còn có hành vi chống đối, cản trở. Vậy pháp luật Việt Nam hiện nay quy định về tội này như thế này. Bài viết này sẽ phân tích rõ để giúp bạn đọc có thêm kiến thức về tội chống người thi hành công vụ.
Căn cứ pháp lý tội chống người thi hành công vụ
Điều 330 Bộ luật Hình sự 2015 quy định:
“1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc dùng thủ đoạn khác cản trở người thi hành công vụ thực hiện công vụ của họ hoặc ép buộc họ thực hiện hành vi trái pháp luật, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Phạm tội 02 lần trở lên;
c) Xúi giục, lôi kéo, kích động người khác phạm tội;
d) Gây thiệt hại về tài sản 50.000.000 đồng trở lên;
đ) Tái phạm nguy hiểm.”
Như vậy, đối với tội phạm này, những dấu hiệu để cấu thành tội phạm có thể kể đến như dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác cản trở, ép buộc người thi hành công vụ.
Phân tích về tội chống người thi hành công vụ
Khách thể
Khách thể của tội này là việc thực hiện nhiệm vụ của người đang thi hành công vụ. Tội này sẽ xâm phạm đến hoạt động quản lý nhà nước, làm cho hoạt động này không diễn ra đúng đắn, bình thường.
Đối tượng tác động là người thi hành công vụ. Người thi hành công vụ là người được giao nhiệm vụ để thực hiện hoạt động quản lý nhà nước. Người này có quyền hạn, nhiệm vụ nhất định. Một số đối tượng có thể kể đến như cảnh sát giao thông, cảnh sát cơ động, cảnh sát trật tự,…
Người đang thi hành công vụ phải thực hiện đúng pháp luật, thẩm quyền, thủ tục và trình tự. Trong trường hợp người thi hành công vụ không thực hiện đúng thẩm quyền thì hành vi xâm phạm đến người này không phải là hành vi chống người thi hành công vụ. Ví dụ một người cảnh sát giao thông thổi phạt một người trái pháp luật, người này có hành vi cản trở, chống đối anh cảnh sát này. Hành vi của người cản trở, chống đối không phải là hành vi chống người thi hành công vụ.
Khách quan
Có hành vi sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực hoặc sử dụng thủ đoạn khác để cản trở, ép người thi hành công vụ thực hiện hành vi trái pháp luật. Từ đó ta có thể hiểu rằng người phạm tội phải có những hành vi như:
- Dùng vũ lực chống người thi hành công vụ. Đây là hành vi vật chất và tác động trực tiếp vào người thi hành công vụ như đâm, chém, đấm,…
- Đe dọa dùng vũ lực, đây là hành vi không phải trực tiếp đến người thi hành công vụ. Một số hành vi có thể kể đến như dùng lời nói, hành động đe dọa khiến người thi hành công vụ sợ hãi, do đó phải thực hiện hành vi trái pháp luật.
- Cưỡng ép người thi hành công vụ thực hiện hành vi trái pháp luật là hành vi ép buộc phải làm những việc trái pháp luật. Những việc này trái với thẩm quyền, nhiệm vụ của họ.
- Các thủ đoạn khác như là vu khống, đe dọa, gây bất lợi cho người thi hành công vụ.
Chủ quan
Đây là lỗi cố ý trực tiếp. Nếu trường hợp người phạm tội biết mình đang thực hiện hành vi trái pháp luật là cản trở người thi hành công vụ thì đương nhiên bị truy tố. Nếu một người khi thực hiện hành vi mà không biết đây là hành vi phạm tội, thì phải căn cứ vào những tình tiết thực tế, đủ cơ sở để kết luận cấu thành tội phạm.
Chủ thể
Chủ thể của tội phạm này là bất kỳ ai có năng lực trách nhiệm hình sự.
