Đồng phạm theo quy định tại bộ luật hình sự 2015
Trong khoa học pháp lý, đồng phạm được sử dụng để chỉ quy mô phạm tội về mặt chủ thể. Theo quy định tại Khoản 1 Điều 17 Bộ luật hình sự năm 2015. Đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào có từ 2 người trở lên thực hiện hành vi phạm tội đều là đồng phạm mà phải có đủ các dấu hiệu:
- Có hoặc không có chung mục đích từ ban đầu nhưng tiếp nhận mục đích phạm tội của nhau;
- Hành vi và hậu quả của tội phạm phải có mối quan hệ nhân quả với nhau;
- Giúp sức cho người phạm tội bằng vật chất hoặc tinh thần;
- Xúi giục người khác phạm tội;
Các loại đồng phạm theo quy định tại bộ luật hình sự 2015
Tại Khoản 3 Điều 17 Bộ luật hình sự 2015 quy định về các loại đồng phạm. Theo đó:
- Người thực hành: là người trực tiếp thực hiện tội phạm. Khi xác định người thực hành cần căn cứ vào người đã thực hiện hành vi cấu thành tội phạm.
- Người tổ chức: Người tổ chức là người chủ mưu , cầm đầu, chỉ huy việc thực hiện tội phạm.
- Người chủ mưu: Là người chủ động về mặt tinh thần gây ra tội phạm; đề xuất âm mưu; vạch ra phương hướng, đường lối hoạt động chung cho nhóm đồng phạm; kích động thúc đẩy đồng bọn phạm tội.
- Người cầm đầu: Là người thành lập ra các nhóm đồng phạm; tham gia soạn thảo kế hoạch, phương hướng hoạt động chính của nhóm đồng phạm; phân công, giao trách nhiệm cho đồng bọn và đôn đốc, điều khiển mọi hoạt động của nhóm đồng phạm.
- Người chỉ huy: Là người trực tiếp điều khiển hoạt động của nhóm đồng phạm.
Người xúi giục:
Là người kích động, dụ dỗ thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm. Hành vi xúi giục thể hiện bằng tác động tư tưởng , làm nảy sinh ý định phạm tội ở người khác khi họ chưa có ý định phạm tội hoặc chần chừ chưa muốn phạm tội. Hành vi xúi giục được thực hiện trước khi người thực hiện hành vi bắt tay vào việc phạm tội, là nguyên nhân dẫn đến hành vi phạm tội của người thực hành. Thủ đoạn xúi giục đa dạng như dụ dỗ, lừa phỉnh, cưỡng ép…
Người giúp sức:
Là người tạo ra những điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm. Hành vi giúp sức gồm: cung cấp công cụ, phương tiện, cung cấp thông tin cần thiết, chỉ dẫn, góp ý kiến cho việc phạm tội thuận lợi. Hành vi giúp sức còn thể hiện bằng sự hứa hẹn che giấu công cụ, phương tiện của tội phạm và che giấu người phạm tội. Hành vi giúp sức có thể xảy ra trước hoặc sau khi người thực hiện hành vi thực hiện tội phạm.