Chuyển hóa tội phạm và hành hung để tẩu thoát
Về nguyên tắc, khi một người thực hiện hành vi cấu thành tội phạm được quy định trong Bộ luật hình sự 2015 thì sẽ cấu thành tội danh đó. Tuy nhiên, diễn biến hành vi tội phạm không phải lúc nào cũng đồng nhất với hành vi Luật định, mà trong nhiều trường hợp hành vi diễn ra theo nhiều chiều hướng khác nhau. Do đó đã hình thành nên các quy định về chuyển hóa tội phạm.
Giữa chuyển hóa tội phạm và tình tiết hành hung để tẩu thoát trong các tội cướp giật tài sản, trộm cắp tài sản, công nhiên chiếm đoạt tài sản thường dễ gây nhầm lẫn vì đều có yếu tố “sử dụng vũ lực”. Tuy nhiên, có thể phân biệt chúng dựa trên các đặc điểm riêng:
Chuyển hóa tội phạm
việc chuyển hóa tội phạm thường chỉ diễn ra đối với tội cướp giật tài sản, trộm cắp tài sản, công nhiên chiếm đoạt tài sản chuyển hoá thành cướp tài sản và phải thỏa mãn các dấu hiệu
– Đang thực hiện hành vi cướp giật, trộm cắp, công nhiên chiếm đoạt tài sản,
– Bị phát hiện tại thời điểm thực hiện hành vi
– Người phạm tội dùng vũ lực tấn công nạn nhân hoặc có thể cả người khác,
– Nhằm lấy, giữ, chiếm đoạt bằng được tài sản.
Cụ thể, diễn biến của tội phạm diễn ra như sau:
- Trộm tài sản – bị phát hiện khi chưa lấy được tài sản – dùng vũ lực nhằm lấy tài sản và trốn thoát => chuyển hóa thành tội cướp tài sản
- Đang chiếm đoạt tài sản – bị phát hiện – dùng vũ lực để lấy tài sản => chuyển hóa thành tội cướp tài sản
- Đã chiếm đoạt được tài sản – bị phát hiện – Dùng vũ lực để giữ bằng được tài sản => chuyển hóa thành tội cướp tài sản
- Đã chiếm đoạt được tài sản – Bị phát hiện – Dùng vũ lực để tẩu thoát những vẫn cố giữ bằng được tài sản => chuyển hóa thành tội cướp tài sản
Có thể thấy, hành vi dùng vũ lực trong các trường hợp trên nhằm mục đích giữ bằng được tài sản đã trộm cắp/chiếm đoạt.
Hành hung để tẩu thoát
Đối với tình tiết “hành hung để tẩu thoát”, Trường hợp, tội phạm đang thực hiện hành vi trộm cắp tài sản, công nhiên chiếm đoạt tài sản, cướp giật tài sản mà bị phát hiện, tội phạm dùng vũ lực nhằm tẩu thoát, không nhằm mục đích giữ tài sản thì Tội phạm không chuyển hóa. Trong trường hợp này ta áp dụng tình tiết tăng nặng “hành hung để tẩu thoát” đối với các tội danh đã thực hiện. Nói cách khác, người thực hiện hành vi phạm tội sử dụng vữ lực nhằm thoát khỏi sự truy đuổi hoặc chống cự của chủ tài sản mà không có ý định giữ bằng được tài sản đã trộm cắp/chiếm đoạt được thì không được coi là chuyển hóa tội phạm.