Sáng chế theo định nghĩa của Luật Sở hữu trí tuệ là giải pháp kỹ thuật dưới dạng sản phẩm hoặc quy trình nhằm giải quyết một vấn đề xác định bằng việc ứng dụng các quy luật tự nhiên. Để được bảo hộ, sáng chế phải đáp ứng một số điều kiện nhất định. Sáng chế sẽ được bảo hộ độc quyền dưới dạng Bằng độc quyền sáng chế hoặc Bằng độc quyền giải pháp hữu ích. Bài viết này sẽ tìm hiểu tổng quan về sáng chế.
Sáng chế là gì
Sáng chế là giải pháp kỹ thuật dưới dạng sản phẩm hoặc quy trình nhằm giải quyết một vấn đề xác định bằng việc ứng dụng các quy luật tự nhiên. Giải pháp kỹ thuật là tổng hợp những thông tin, cách thức, phương tiện để giải quyét một vấn đề xác định. Từ đó ta có hiểu rằng sáng chế có thể tồn tại dưới dạng vật chất hoặc phi vật chất. Dạng vật chất là sản phẩm, ví dụ như máy tuốt lúa, máy thu hoạch nông sản,… Dạng phi vật chất là quy trình, ví dụ như quy trình xử lý nước thải, quy trình sản xuất thép,…
Đăng ký sáng chế
Khi một tổ chức, cá nhân qua quá trình lao động mà có sáng chế, thì đều có quyền đăng ký sáng chế. Họ có thể tự mình làm ra hoặc đầu tư công sức, của cải, vật chất, tiền bạc cho tác giả dưới hình thức giao hoặc thuê việc. Ngoài ra còn có những trường hợp các bên có thỏa thuận khác. Những thỏa thuận này không được trái với quy định của pháp luật.
Về tổng quan, sáng chế là đối tượng được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam. Khi được cấp bằng độc quyền sáng chế, chủ sở hữu sáng chế sẽ được pháp luật bảo vệ, tránh trường hợp bị xâm phạm quyền sáng chế bởi bất kì bên thứ 3 nào khác. Nếu trường hợp có nhiều người hoặc tổ chức cùng đầu tư công sức, tiền bạc để cùng tạo ra sáng chế thì họ được quyền cùng nhau đăng ký bảo hộ sáng chế. Tuy nhiên họ chỉ được đăng ký khi tất cả cá nhân, tổ chức đó đều đồng ý.
Những lý do phải đăng ký bảo hộ sáng chế
Sáng chế là sản phẩm hoặc quy trình do lao động mà. Sản phẩm này phục mục trong nhiều lĩnh vực đời sống như công nghiệp, nông nghiệp, khoa học công nghệ,… Để làm ra được sáng chế, tác giả sẽ phải đầu tư rất nhiều, từ kiến thức, kinh nghiệm đến của cải, vật chất. Công sức nghiên cứu là rất lớn, do đó tác giả cần đăng ký sáng chế cho thành quả của mình. Điều này giúp tác giả được bảo hộ độc quyền sáng chế, tránh được những rủi ro trong tương lai như bị làm giả, làm nhái, bị xâm phạm bản quyền.
Việc đăng ký sáng chế còn mang lại một số lợi ích như:
- Được công nhận để có thể áp dụng vào thực tiễn, mang lại lợi ích cho chủ sở hữu
- Khi bị xâm phạm bởi bên thứ 3 như làm giả, làm nhái,… thì chủ sở hữu có quyền yêu cầu xử lý vi phạm. Xử lý vi phạm có thể bằng biện pháp hành chính hoặc hình sự, tùy vào mức độ vi phạm.
- Chủ sở hữu được độc quyền sử dụng sản phẩm, quy trình của mình trong vòng 20 năm. Trong trường hợp không muốn sử dụng nữa, chủ sở hữu có thể chuyển nhượng lại để thu về một phần chi phí.
- Vì là chủ sở hữu độc quyền, nên khi xảy ra tranh chấp, chủ sở hữu sẽ được pháp luật bảo vệ quyền và lợi ích của mình.
