Quyền giải quyết yêu cầu ly hôn là một trong những quyền được ghi nhận tại điều 51 Luật hôn nhân và gia đình 2014.
1. Khái niệm ly hôn
Tại khoản 14 điều 3 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định: “Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án.”
2. Quyền yêu cầu giải quyết ly hôn
“Điều 51.Quyền yêu cầu giải quyết ly hôn
1. Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.
2. Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.
3. Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.”
Đây là quyền của mỗi người vợ (chồng) có yêu cầu ly hôn với chồng (vợ) của mình dựa trên ý chí tự nguyện hoặc là quyền của cha, mẹ, người thân thích với vợ (chồng) mà người vợ (chồng) đó đang bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng (vợ) của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.
3. Hạn chế quyền ly hôn
Đối với quy định “chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi”. Đây là quy định hạn chế quyền ly hôn. Quy định này có những ý nghĩa pháp lý sâu sắc:
- Quy định này là nhằm bảo vệ bà mẹ, thai nhi và trẻ nhỏ, tránh gây những ảnh hưởng tiêu cực đến bà mẹ trong quá trình mang thai cũng như nuôi con nhỏ. Vì vậy mà quy định này cũng được áp dụng kể cả khi đứa trẻ người vợ mang thai hoặc sinh ra không phải con của người chồng hiện tại. Bởi cần phải xác định rằng, trong quan hệ vợ chồng, việc sinh đẻ không phải đơn thuần là việc riêng của người vợ, đó là việc chung, là trách nhiệm chung của cả hai vợ chồng. Mặt khác, sinh đẻ là chức năng xã hội của gia đình. Vì vậy, phải thấy được trách nhiệm chung đó để giải quyết vấn đề ly hôn cho thoả đáng, hợp lý, hợp tình nhằm bảo đảm quyền lợi của phụ nữ và của con cái, bảo vệ lợi ích của gia đình và xã hội.
- Mặt khác, nếu trong trường hợp đang mang thai, sinh con hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi mà người vợ cảm thấy việc duy trì quan hệ kết hôn hiện tại gây tác động xấu đến mình, ảnh hưởng tiêu cực đến thai nhi hoặc đứa trẻ dưới 12 tháng tuổi thì người mẹ vẫn có quyền yêu cầu ly hôn hoặc thuận tình ly hôn theo yêu cầu của người chồng.