Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) có những quy định mới, cam kết khắt khe hơn về bảo hộ Sở hữu trí tuệ – một trong những vấn đề rất được quan tâm hiện nay. Nhất là khi các hành vi xâm phạm trực tuyến quyền tác giả, quyền liên quan và quyền sở hữu công nghiệp còn nhiều.
1. Đối tượng được bảo hộ trong Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA)
Hiệp định quy định các Thành viên sẽ tuân thủ quy định về bảo hộ theo Công ước Berne về bảo hộ các tác phẩm văn học và nghệ thuật, cụ thể, các đối tượng được bảo hộ quyền tác giả bao gồm:
- Tác phẩm văn học và nghệ thuật;
- Khả năng yêu cầu sự định hình;
- Văn bản chính thức;
- Tác phẩm phái sinh;
- Nghĩa vụ bảo hộ, chủ thể hưởng sự bảo hộ;
- Sưu tập;
- Tác phẩm mĩ thuật ứng dụng và kiểu dáng công nghiệp;
- Tin tức (trừ tin tức thời sự hay sự kiện, số liệu vụn vặt chỉ mang tính chất thông tin báo chí).
2. Chủ thể được bảo hộ quyền tác giả và quyền liên quan trong Hiệp định EVFTA
Theo các quy định tại Hiệp định EVFTA và Công ước Berne, đối tượng được bảo hộ quyền tác giả được nhắc đến chỉ bao gồm tác giả hoặc đồng tác giả của tác phẩm.
Các chủ thể được bảo hộ quyền liên quan bao gồm:
- Người biểu diễn;
- Nhà sản xuất bản ghi âm;
- Tổ chức phát sóng
3. Thời hạn bảo hộ quyền tác giả và quyền liên quan trong Hiệp định EVFTA
Quyền của tác giả là suốt cuộc đời tác giả và tối thiểu 50 năm sau khi tác giả qua đời, không phụ thuộc vào ngày tác phẩm được phổ biến hợp pháp đến công chúng một cách hợp pháp. Trong trường hợp tác phẩm đồng tác giả thì thời hạn được tính từ khi đồng tác giả cuối cùng qua đời.
4. Đánh giá chung về đối tượng quyền tác giả trong Hiệp định EVFTA
Như vậy, về vấn đề quyền tác giả và quyền liên quan, Hiệp định EVFTA tập trung vào việc đảm bảo sự bảo hộ hiệu quả các quyền này trong môi trường kỹ thuật số trên cơ sở yêu cầu các bên gia nhập hai điều ước của Tổ chức SHTT thế giới – WIPO về quyền tác giả và quyền liên quan trên môi trường Internet trong vòng 2 năm sau khi Hiệp định có hiệu lực.
Hiệp định EVFTA có những quy định mang chung trong bảo hộ quyền tác giả; quyền liên quan;trong đó yêu cầu các bên quy định đầy đủ về việc bảo hộ bản quyền. Đồng thời quy định trách nhiệm của nhà cung cấp dịch vụ trung gian trong các vụ xâm phạm quyền SHTT trên Internet.
Bên cạnh việc tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ của các doanh nghiệp; tổ chức trên thế giới; các doanh nghiệp Việt Nam cũng cần quan tâm đến tài sản SHTT của mình. Như việc hiệp định cũng quy định thêm một số nghĩa vụ khác như: phải có biện pháp ngăn chặn các hành vi nhằm ngăn chặn, vô hiệu hóa các biện pháp công nghệ bảo vệ quyền tác giả (TPMs) và thông tin quản lý quyền (RMIs); quyền của nghệ sĩ đối với việc bán lại tác phẩm,…
Về cơ bản, quy định về quyền tác giả và quyền liên quan của pháp luật Việt Nam đã tương thích với Hiệp định EVFTA bởi quyền tác giả và quyền liên quan được quy định trong pháp luật quốc gia nên Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam đã quy định chi tiết hơn, từ đó việc áp dụng pháp luật được thực hiện dễ dàng và thuận tiện hơn.