Quyền và nghĩa vụ của người lao động có ý nghĩa rất lớn về cả lý luận lẫn thực tiễn. Không chỉ đối với cá nhân mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế của đất nước. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này ta cùng tìm hiểu ngay sau đây:
1. Người lao động là gì?
Người lao động là người làm việc cho người sử dụng lao động theo thóa thuận, được trả lương và chịu sự quản lý, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động.
2. Quan hệ lao động là gì?
Quan hệ lao động là quan hệ xã hội phát sinh trong việc thuê mướn, sử dụng lao động, trả lương giữa người lao động, người sử dụng lao động, các tổ chức đại diện của các bên, cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Quan hệ lao động bao gồm:
+ Quan hệ lao động cá nhân;
+ Quan hệ lao động tập thể.
3. Quyền của người lao động
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 5 luật lao động có quy định Người lao động có các quyền sau đây:
+ Làm việc; tự do lựa chọn việc làm, nơi làm việc, nghề nghiệp, học nghề, nâng cao trình độ nghề nghiệp; không bị phân biệt đối xử, cưỡng bức, quấy rối tình dục tại nơi làm việc;
+ Hưởng lương phù hợp với trình độ, kỹ năng nghề trên cơ sở thỏa thuận với người sử dụng lao động; được bảo hộ lao động, làm việc trong điều kiện bảo đảm về an toàn, vệ sinh lao động; nghỉ theo chế độ, nghỉ hằng năm có hưởng lương và được hưởng phúc lợi tập thể;
+ Thành lập, gia nhập, hoạt động trong tổ chức đại diện người lao động, tổ chức nghề nghiệp và tổ chức khác theo quy định của pháp luật; yêu cầu và tham gia đối thoại, thực hiện quy chế dân chủ, thương lượng tập thể với người sử dụng lao động và được tham vấn tại nơi làm việc để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của mình; tham gia quản lý theo nội quy của người sử dụng lao động;
+ Từ chối làm việc nếu có nguy cơ rõ ràng đe dọa trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe;
+ Có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;
+ Đình công;
+ Các quyền khác theo quy định.
4. Nghĩa vụ của người lao động
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 5 luật lao động có quy định Người lao động có các quyền sau đây:
+ Thực hiện hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể và thỏa thuận hợp pháp khác;
+ Chấp hành kỷ luật lao động, nội quy lao động; tuân theo sự quản lý, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động;
+ Thực hiện quy định của pháp luật về lao động, việc làm, giáo dục nghề nghiệp, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và an toàn, vệ sinh lao động.
5. Ý nghĩa của việc quy định
Quyền và nghĩa vụ của người lao động nêu trên có ý nghĩa vô cùng quan trọng:
+ Tự do lựa chọn việc làm là quan trọng bậc nhất đối với người lao động tiếp đến là các quyền hưởng lương, đảm bảo an toàn cũng rất quan trọng xét cho cùng là cơ sở để bảo vệ các quyền lợi của người lao động.
+ Xác định nguyên tắc chung cho việc quản lý và đảm bảo quyền, lợi ích của người sử dụng lao động, trong đó đảm bảo tuân theo kỷ luật lao động là rất quan trọng giúp người sử dụng lao động có căn cứ quản lý lao động để duy trì quan hệ lao động tương đối ổn định.
