Quyền và nghĩa vụ của người lao động trong hợp đồng lao động là vấn đề quan trọng nhất trong một Hợp đồng lao động. Vậy, quyền và nghĩa vụ của người lao động cần lưu ý gì khi soạn thảo Hợp đồng lao động?
Hợp đồng lao động là hợp đồng ghi nhận những thỏa thuận về quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia là ngưởi sử dụng lao động và người lao động vào quan hệ lao động. Quan hệ lao động là quan hệ xã hội phát sinh trong việc thuê mướn, sử dụng lao động, trả lương giữa người lao động và người sử dụng lao động. Việc người lao động thực hiện ký kết hợp đồng lao động cũng là để bảo vệ quyền và nghĩa vụ của mình được thực hiện, đồng thời việc ký kết hợp đồng lao động cũng để bảo vệ quyền và nghĩa vụ cho chính người lao động trong trường hợp có xảy tranh chấp trong hợp đồng lao động. Việc ký hợp đồng lao động cũng góp phần tang hiệu quả công việc bởi các bên phải thực hiện đúng với những quy định đã thỏa thuận ra giữa các bên. Nếu một trong hai bên tham gia mà vi phạm với những thỏa thuận thì sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật trong trường hợp các bên không thể giải quyết tranh chấp bằng biện pháp thỏa thuận.
Việc ký kết hợp đồng lao động giúp những người lao động có được những quyền và nghĩa vụ trong quá trình lao động, tạo điều kiện cho họ có được môi trường làm việc tốt nhất với tạo điều kiện để họ phát huy năng lực của mình… Bên cạnh những quyền được hưởng thì người lao động cũng phải thực hiện những nghĩa vụ như: hoàn thành tốt công việc được giao, đảm bảo hiệu suất công việc, đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp…Để làm tốt những quyền và nghĩa vụ đấy, người sử dụng lao động phải tuân theo những quy định đã đề ra trong hợp đồng.
Theo Điều 5, Luật Lao động 2012 quy định về quyền và nghĩa vụ của người lao động như sau:
1.Người lao động có các quyền sau đây:
a) Làm việc, tự do lựa chọn việc làm, nghề nghiệp, học nghề, nâng cao trình độ nghề nghiệp và không bị phân biệt đối xử;
b) Hưởng lương phù hợp với trình độ kỹ năng nghề trên cơ sở thoả thuận với người sử dụng lao động; được bảo hộ lao động, làm việc trong điều kiện bảo đảm về an toàn lao động, vệ sinh lao động; nghỉ theo chế độ, nghỉ hằng năm có lương và được hưởng phúc lợi tập thể;
c) Thành lập, gia nhập, hoạt động công đoàn, tổ chức nghề nghiệp và tổ chức khác theo quy định của pháp luật; yêu cầu và tham gia đối thoại với người sử dụng lao động, thực hiện quy chế dân chủ và được tham vấn tại nơi làm việc để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình; tham gia quản lý theo nội quy của người sử dụng lao động;
d) Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật;
đ) Đình công.
2.Người lao động có các nghĩa vụ sau đây:
a) Thực hiện hợp đồng lao động, thoả ước lao động tập thể;
b) Chấp hành kỷ luật lao động, nội quy lao động, tuân theo sự điều hành hợp pháp của người sử dụng lao động;
c) Thực hiện các quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội và pháp luật về bảo hiểm y tế.
Như vậy, trong quá trình lao động, nếu không được ký kết hợp đồng, người lao động phải chủ động đề nghị để được ký kết để đảm bảo quyền và nghĩa vụ của mình được cao nhất.