Quyền hưởng dụng là quyền của chủ thể được khai thác công dụng và hưởng hoa lợi, lợi tức đối với tài sản thuộc quyền sở hữu của chủ thể khác trong một thời hạn nhất định.
Các quy định của Bộ luật dân sự 2015 như sau:
Thứ nhất, căn cứ xác lập:
Xác lập theo quy định của luật, theo thỏa thuận hoặc di chúc.
Thứ hai, hiệu lực của quyền:
Xác lập từ thời điểm nhận chuyển giao tài sản, trừ trường hợp có thỏa thuận hoặc luật liên quan có quy định khác. Quyền hưởng dụng đã được xác lập có hiệu lực đối với mọi cá nhân, pháp nhân, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác.
Thứ ba, thời hạn của quyền:
+ Thời hạn của quyền hưởng dụng do các bên thỏa thuận hoặc do luật quy định nhưng tối đa đến hết cuộc đời của người hưởng dụng đầu tiên nếu người hưởng dụng là cá nhân và đến khi pháp nhân chấm dứt tồn tại nhưng tối đa 30 năm nếu người hưởng dụng đầu tiên là pháp nhân.
+ Người hưởng dụng có quyền cho thuê quyền hưởng dụng trong thời hạn quy định tại khoản 1 Điều này.
Thứ tư, quyền và nghĩa vụ của người hưởng dụng:
+ Về quyền: Tự mình hoặc cho phép người khác khai thác, sử dụng, thu hoa lợi, lợi tức từ đối tượng của quyền hưởng dụng; yêu cầu chủ sở hữu tài sản thực hiện nghĩa vụ sửa chữa đối với tài sản; cho thuê quyền hưởng dụng đối với tài sản.
+ Về nghĩa vụ: Tiếp nhận tài sản theo hiện trạng và thực hiện đăng ký nếu luật có quy định; khai thác tài sản phù hợp với công dụng, mục đích sử dụng của tài sản; giữ gìn, bảo quản tài sản như tài sản của mình; bảo dưỡng, sửa chữa tài sản theo định kỳ để bảo đảm cho việc sử dụng bình thường; khôi phục tình trạng của tài sản và khắc phục các hậu quả xấu đối với tài sản do; hoàn trả tài sản cho chủ sở hữu khi hết thời hạn hưởng dụng.
Thứ năm, quyền hưởng hoa lợi, lợi tức:
– Người hưởng dụng có quyền sở hữu đối với hoa lợi, lợi tức thu được từ tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng trong thời gian quyền này có hiệu lực.
– Trường hợp quyền hưởng dụng chấm dứt mà chưa đến kỳ hạn thu hoa lợi, lợi tức thì khi đến kỳ hạn, người hưởng dụng được hưởng giá trị của hoa lợi, lợi tức thu được tương ứng với thời gian người đó được quyền hưởng dụng.
Thứ sáu, chấm dứt quyền hưởng dụng.
Quyền hưởng dụng chấm dứt trong trường hợp sau đây:
– Thời hạn của quyền hưởng dụng đã hết;
– Theo thỏa thuận của các bên;
– Người hưởng dụng trở thành chủ sở hữu tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng;
– Người hưởng dụng từ bỏ hoặc không thực hiện quyền hưởng dụng trong thời hạn do luật quy định;
– Tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng không còn;
– Theo quyết định của Tòa án;
– Căn cứ khác theo quy định của luật.