Pháp luật hiện hành đều quy định: Người chưa thành niên là người dưới 18 tuổi, chưa phát triển hoàn thiện về thể chất và tinh thần, chưa có đầy đủ các quyền và nghĩa vụ pháp lý như người đã thành niên.
Việc chung sống như vợ chồng khi một hoặc hai bên là người thành niên có thể thuộc trường hợp tảo hôn hoặc dựa trên ý chí tự nguyện của cả hai bên chủ thể… Tảo hôn là việc lấy vợ, lấy chồng khi một bên hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 8 Luật hôn nhân gia đình: “Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên”. Tảo hôn vi phạm điều kiện kết hôn mặt khác nó vi phạm khoản 2 Điều 5 Luật hôn nhân gia đình cấm hành vi tảo hôn. Tình trạng tảo hôn thường xảy ra nhiều ở những vùng có trình độ dân trí thấp, có phong tục tập quán lạc hậu gây nên nhiều hậu quả to lớn đối với gia đình, xã hội mà đặc biệt là những nạn nhân của tục tảo hôn. Theo quy định pháp luật người nào có hành vi tảo hôn, tổ chức tảo hôn, tùy theo mức độ vi phạm đối với từng trường hợp cụ thể có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Trường hợp bị xử phạt vi phạm hành chính: Điều 47 Nghị định số 110/2013/NĐ-CP quy định về hành vi tảo hôn và tổ chức tảo hôn như sau: “Cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với hành vi tổ chức lấy vợ, lấy chồng cho người chưa đủ tuổi kết hôn; Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi cố ý duy trì quan hệ vợ chồng trái pháp luật với người chưa đủ tuổi kết hôn mặc dù đã có quyết định của Tòa án nhân dân buộc chấm dứt quan hệ đó”.
Trường hợp đã bị xử phạt hành chính mà vẫn tiếp tục tổ chức việc kết hôn cho những người chưa đủ tuổi kết hôn hoặc tiếp tục quan hệ vợ chồng trái pháp luật thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc bị phạt tù từ ba tháng đến hai năm theo quy định tại Điều 148 Bộ luật hình sự năm 1999.
Bên cạnh việc tảo hôn thì việc chung sống như vợ chồng giữa một trong hai bên nam nữ chưa đủ tuổi luật định cũng trái quy định của pháp luật vì trong quá trình chung sống có thể pháp sinh quan hệ tình dục, khi đó có thể bị truy tố với tội danh giao cấu với trẻ em theo quy định tại Điều 115 Bộ luật hình sự mà nặng nhất có thể bị phạt đến mười lăm năm tù.
