Kiểu dáng công nghiệp là một đối tượng quan trọng của quyền sở hữu trí tuệ. Nói một cách đơn giản thì hình dáng bên ngoài của một chiếc xe đạp, ô tô hay bao bì sản phẩm chính là kiểu dáng công nghiệp và kiểu dáng công nghiệp vẫn đang hằng ngày hiện diện trong cuộc sống của chúng ta. Do đó, kiểu dáng công nghiệp là gì, tại sao phải đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp, điều kiện để kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ độc quyền là gì là những câu hỏi sẽ được giải đáp trong bài viết này.
1. Kiểu dáng công nghiệp là gì?
Khái niệm kiểu dáng công nghiệp được quy định tại Khoản 13 Điều 4 Luật SHTT 2009. Theo đó, kiểu dáng công nghiệp là hình dáng bên ngoài của sản phẩm. Kiểu dáng công nghiệp có thể được thể hiện bằng các đường nét, màu sắc, hình khối hoặc kết hợp các yếu tố này.
Ví dụ: Kiểu dáng công nghiệp là hình dáng của một chiếc ô tô, hình dáng của một chiếc điện thoại hoặc thiết kế bao bì của một túi gạo
2. Tại sao phải đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp?
Trước hết, cần khẳng định rằng kiểu dáng công nghiệp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp. Kiểu dáng công nghiệp là hình dạng bên ngoài, tạo nên sự khác biệt và ấn tượng đầu tiên của khách hàng về sản phẩm. Kiểu dáng công nghiệp độc đáo, sáng tạo, có tính thẩm mỹ là một yếu tố thu hút khách hàng.
Khi được bảo hộ độc quyền kiểu dáng công nghiệp, chủ sở hữu sẽ có các quyền lợi sau đây:
- Độc quyền sử dụng kiểu dáng công nghiệp trong thời hạn 5 năm (có thể gia hạn 2 lần với tổng thời gian được gia hạn là 10 năm), do đó, có nhiều lợi ích kinh tế và lợi thế cạnh tranh với các bên khác;
- Được pháp luật bảo vệ khi có hành vi xâm phạm kiểu dáng công nghiệp đã đăng ký;
- Có thể tiến hành chuyển nhượng và thu phí
3. Điều kiện bảo hộ kiểu dáng công nghiệp là gì?
Kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ độc quyền nếu đáp ứng tất cả các điều kiện dưới đây:
- Tính mới:
Kiểu dáng công nghiệp cần có khác biệt đáng kể so với các kiểu dáng công nghiệp đã bộc lộ. Hai kiểu dáng công nghiệp được coi là không khác biệt đáng kể nếu chỉ khác biệt về những đặc điểm không dễ nhận biết và không thể phân biệt tổng thể hai kiểu dáng công nghiệp đó.
- Tính sáng tạo:
Tính sáng tạo hàm ý rằng kiểu dáng công nghiệp đó không thể được tạo ra một cách dễ dàng với vốn hiểu biết trung bình trong lĩnh vực tương ứng.
- Khả năng áp dụng công nghiệp:
Kiểu dáng công nghiệp có thể dùng làm mẫu để sản xuất hàng loạt bằng phương pháp công nghiệp hoặc thủ công nghiệp.
4. Các đối tượng nào không được bảo hộ kiểu dáng công nghiệp?
Một số đối tượng dưới đây thuộc phạm vi loại trừ và không được bảo hộ độc quyền kiểu dáng công nghiệp:
- Hình dáng bên ngoài do chức năng của sản phẩm tạo ra,
- Hình dáng bên ngoài của các công trình xây dựng dân dụng hoặc công nghiệp;
- Hình dáng của sản phẩm không nhìn thấy được trong quá trình sử dụng sản phẩm
Như vậy, bài viết đã cung cấp một số thông tin cơ bản nhất về kiểu dáng công nghiệp, trong đó có điều kiện để kiểu dáng công nghiệp được cấp văn bằng bảo hộ độc quyền.