Hôn nhân giữa công dân các quốc gia với nhau (hay còn gọi là hôn nhân quốc tế) luôn là chủ đề hot đi kèm với thực trạng của nhiều vấn đề nóng trong xã hội Việt Nam hiện nay. Vậy trong tư pháp quốc tế, luật nước ta quy định thế nào về hôn nhân có yếu tố nước ngoài. Bài viết sẽ cung cấp cho Quý đọc giả một số kiến thức quan trọng của vấn đề này.
1. Khái niệm:
Hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài là quan hệ hôn nhân và gia đình:
- Giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài
- Giữa người nước ngoài với nhau thường trú tại Việt Nam
- Giữa công dân Việt Nam với nhau mà căn cứ để xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó ở nước ngoài
- Ngoài ra tại Khoản 4 Điều 100 Luật Hôn nhân và Gia đình còn quy định các quan hệ giữa hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài cũng được áp dụng đối với quan hệ hôn nhân và gia đình giữa công dân Việt Nam với nhau mà một bên hoặc cả hai bên định cư ở nước ngoài.
2. Điều kiện kết hôn:
Theo Điều 103 Luật Hôn nhân và Gia đình và Điều 10 Nghi định 68 trong việc kết hôn giữa công dân Việt Nam – Người nước ngoài, mỗi bên phải tuân theo pháp luật của nước mình về điều kiện kết hôn: nguyên tắc luật quốc tịch. Nếu việc kết hôn được tiến hành tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam thì người nước ngoài còn phải tuân theo các quy định của luật này về điều kiện kết hôn (Điều 9, điều 10 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014).
3. Những xung đột khi muốn đăng ký kết hôn
- Giải quyết xung đột pháp luật về điều kiện kết hôn
Để giải quyết xung đột pháp luật về điều kiện kết hôn, đa số pháp luật các nước áp dụng hệ thuộc luật nhân thân của chủ thể. Song có nước áp dụng luật quốc tịch, có nước áp dụng nguyên tắc luật nơi cứ trú của đương sự để giải quyết xung đột pháp luật về điều kiện kết hôn.
- Giải quyết xung đột về nghi thức kết hôn
Để giải quyết xung đột pháp luật về nghi thức kết hôn đa số các nước áp dụng nguyên tắc luật nơi tiến hành kết hôn. Tuy nhiên cũng có nước quy định bổ sung khác.