Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là một loại trách nhiệm dân sự mà theo đó, khi một người vi phạm nghĩa vụ pháp lý của mình gây tổn hại cho người khác phải bồi thường những tổn thất mà mình gây ra. Vấn đề này được quy định tại điều 584 Bộ luật Dân sự 2015. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng sẽ phát sinh khi có những điều kiện nhất định.
Trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng phát sinh khi có các điều kiện sau:
Một là, có thiệt hại xảy ra.
Trách nhiệm bồi thường thiệt hại chỉ phát sinh khi có sự thiệt hại về tài sản hoặc về tinh thần. Sự thiệt hại về tài sản là sự mất mát hoặc giảm sút về một lợi ích vật chất được pháp luật bảo vệ, có thể tính toán được thành một số tiền nhất định. Thiệt hại về tinh thần được hiểu là do tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự, uy tín bị xâm phạm mà người bị thiệt hại phải chịu đau thương, buồn phiền, mất mát về tình cảm,… và cần phải được bồi thường một khoản tiền bù đắp tổn thất mà họ phải chịu.
Hai là, hành vi gây thiệt hại là hành vi trái pháp luật.
Hành vi trái pháp luật ở đây được thể hiện thông qua hành động hoặc không hành động xâm phạm đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác, bao gồm: làm những việc mà pháp luật cấm, không làm những việc mà pháp luật buộc phải làm, thực hiện vượt quá giới hạn pháp luật cho phép hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ mà pháp luật quy định.
Ba là, có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật và thiệt hại xảy ra.
Hành vi trái pháp luật là nguyên nhân gây ra thiệt hại, ngược lại, thiệt hại xảy ra phải là kết quả của hành vi trái pháp luật. Giữa hai vấn đề này cần có một mối quan hệ nhân – quả tất yếu và có tính quy luật.
Bốn là, có lỗi của người gây ra thiệt hại.
Lỗi trong trách nhiệm dân sự có những trường hợp là lỗi suy đoán. Bởi hành vi gây thiệt hại là hành vi trái pháp luật nên người thực hiện hành vi đó bị suy đoán là có lỗi. Những người không có năng lực hành vi, mất hoặc hạn chế năng lực hành vi không phải chịu trách nhiệm, khi đó, cha, mẹ, người giám hộ, bệnh viện, trường học là những người theo luật định phải quản lí, chăm sóc, giáo dục… được suy đoán là có lỗi do không thực hiện các nghĩa vụ nêu trên và phải chịu trách nhiệm do lỗi của họ.
