Công ty cổ phần là một loại hình doanh nghiệp được khá nhiều doanh nhân lựa chọn trong thời đại hiện nay. Đây là loại hình có khả năng tập trung vốn nhanh chóng với quy mô lớn, là hình thức liên doanh tốt nhất để tranh thủ sự đầu tư của nước ngoài.
1. Khái niệm
Tại điều 110 Luật doanh nghiệp 2014 quy định:
“1. Công ty cổ phần là doanh nghiệp, trong đó:
a) Vốn điều lệ được chia thành nhiều phần bằng nhau gọi là cổ phần;
b) Cổ đông có thể là tổ chức, cá nhân; số lượng cổ đông tối thiểu là 03 và không hạn chế số lượng tối đa;
c) Cổ đông chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp;
d) Cổ đông có quyền tự do chuyển nhượng cổ phần của mình cho người khác, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 119 và khoản 1 Điều 126 của Luật này.
2. Đặc điểm
- Về tính chất khi thành lập, CTCP là loại công ty đối vốn. Điều đó có nghĩa là khi thành lập công ty chủ yếu quan tâm đến vốn góp.
- Vốn điều lệ của CTCP được chia thành nhiều phần bằng nhau gọi là cổ phần. Giá trị mỗi cổ phần là mệnh giá cổ phần và được phản ánh trong cổ phiếu.
- Về thành viên công ti, pháp luật chỉ quy định số thành viên tối thiểu mà không giới hạn số thành viên tối đa. Luật Doanh nghiệp 2014 quy định số thành viên tối thiểu trong CTCP là 03, cổ đông có thể là tổ chức, cá nhân.
- Tính tự do chuyển nhượng phần vốn góp.
- Tính chịu trách nhiệm trong kinh doanh. CTCP chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với các khoản nợ của công ti. Các cổ đông chỉ chịu TNHH về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của công ty trong phạm vi số vốn đã góp vào công ty.
- Về huy động vốn: Trong quá trình hoạt động CTCP có quyền phát hành cổ phần các loại, có quyền phát hành trái phiếu, trái phiếu chuyển đổi và các loại trái phiếu khác theo quy định của pháp luật và điều lệ công ti.
- CTCP có tư cách pháp nhân và vì vậy công ti cũng có tư cách thương nhân.
3. Cơ cấu tổ chức của công ty cổ phần
Về cơ bản, Luật Doanh nghiệp đưa ra hai mô hình tổ chức quản lí để các công ti lựa chọn. Về cơ bản, hai mô hình tổ chức quản lí CTCP mà Luật Doanh nghiệp đưa ra để các CTCP lựa chọn giống với mô hình tổ chức quản lí công ty của Anh – Mỹ và mô hình tổ chức quản lí công ti của Châu Âu lục địa. Cụ thể:
- Mô hình thứ nhất gồm: Đại hội đồng cổ đông; Hội đồng quản trị; Giám đốc hoặc Tổng giám đốc và Ban kiểm soát.
- Mô hình thứ hai gồm: Đại hội đồng cổ đông; Hội đồng quản trị; Giám đốc hoặc Tổng giám đốc. Trong Hội đồng Quản trị có thành viên độc lập và Ban kiểm toán nội bộ.