Câu hỏi: Không phải tất cả những người bị thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra đều được tham gia tố tụng với tư cách là bị hại đúng không ?
Trả lời: Đúng
Không phải tất cả những người bị thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra đều được tham gia tố tụng với tư cách là bị hại.
Lý do:
- Theo như quy định của BLTTH năm 2015 bị hại có các đặc điểm sau đây:
- Thứ nhất, về chủ thể bị hại bao gồm là cá nhân, pháp nhân, tổ chức
- Thứ hai; thiệt hại do tội phạm gây ra được phân chia bao gồm; Cá nhân trực tiếp bị thiệt hại về thể chất; tinh thần, tài sản hoặc là cơ quan; tổ chức bị thiệt hại về tài sản, uy tín. Tuy nhiên; cần lưu ý là hậu quả của sự thiệt hại không phải là điều kiện bắt buộc trong tất cả các trường hợp.
- Thứ ba; thiệt hại của bị hại phải là đối tượng tác động của tội phạm; tức là phải có mối liên hệ nhân quả giữa hành vi phạm tội với hậu quả gây ra cho bị hại. Đây là điều kiện quan trọng để phân biệt giữa bị hại và nguyên đơn dân sự hay các đương sự khác trong vụ án hình sự.
- Thứ tư; công dân, cơ quan; tổ chức bị thiệt hại chỉ được tham gia tố tụng với tư cách là bị hại khi và chỉ khi được cơ quan tiến hành tố tụng công nhận.
Theo đó:
Để được coi là bị hại thì thiệt hại của người này phải trực tiếp từ hành vi phạm tội, mục đích của người phạm tội là trực tiếp gây ra thiệt hại cho chủ thể này.
Ví dụ: Để làm rõ cho khẳng định, tôi lấy ví dụ sau:
Ông C đánh chị B gây thương tích cửa hàng Q. Hậu quả làm B bị thương còn cửa hàng Q cũng bị hư hỏng một số tài sản. C bị khởi tố về tội cố ý gây thương tích. Trong trường hợp này cửa hàng Q là nguyên đơn dân sự trong vụ án hình sự nếu có đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Từ ví dụ trên: Cửa hàng Q bị thiệt hại do hành vi phạm tội của C; nhưng cửa hàng Q không được coi là bị hại trong vụ án cố ý gây thương tích được. Tuy nhiên, cửa hàng Q được coi là nguyên đơn dân sự trong vụ án hình sự này.