Chè Thái Nguyên, kẹo dừa Bến Tre, nước mắm Phú Quốc,… là những đặc sản gắn liền với các vùng miền khác nhau nhưng nổi tiếng, phổ biến trên phạm vi cả nước vì chất lượng vượt trội của nó, đem lại lợi ích kinh tế lớn cho khu vực địa phương đó. Những cái tên như vậy được gọi là chỉ dẫn địa lý, chỉ dẫn địa lý được coi là một loại tài sản sở hữu trí tuệ có giá trị thương mại lớn và việc bảo hộ là cần thiết trong phạm vi trong nước và cả quốc tế.
Khoản 22 Điều 4 Luật sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định về chỉ dẫn địa lý như sau “Chỉ dẫn địa lý là dấu hiệu dùng để chỉ sản phẩm có nguồn gốc từ khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hay quốc gia cụ thể”.
Về mặt pháp lý, bảo hộ chỉ dẫn địa lý là việc vô cùng có ý nghĩa, ngăn cấm những người không có thẩm quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý, giúp loại bỏ những mặt hàng thuộc cùng một khu vực địa lý nhưng sản phẩm không đáp ứng được yêu cầu về chất lượng.
Theo điều 79 Luật sở hữu trí tuệ, Chỉ dẫn địa lý được bảo hộ nếu đáp ứng các điều kiện sau đây:
“1. Sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý có nguồn gốc địa lý từ khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hoặc nước tương ứng với chỉ dẫn địa lý
2. Sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý có danh tiếng, chất lượng hoặc đặc tính chủ yếu do điều kiện địa lý của khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hoặc nước tương ứng với chỉ dẫn địa lý đó quyết định.”
Bên cạnh đó phải lưu ý một số trường hợp không được bảo hộ với danh nghĩa chỉ dẫn địa lý được quy định tại Điều 80 Luật sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2009:
Các đối tượng sau đây không được bảo hộ với danh nghĩa chỉ dẫn địa lý:
“1. Tên gọi,chỉ dẫn đã trở thành tên gọi chung của hàng hoá ở Việt Nam;
2. Chỉ dẫn địa lý của nước ngoài mà tại nước đó chỉ dẫn địa lý không được bảo hộ,đã bị chấm dứt bảo hộ hoặc không còn được sử dụng;3.
3. Chỉ dẫn địa lý trùng hoặc tương tự với một nhãn hiệu đang được bảo hộ,nếu việc sử dụng chỉ dẫn địa lý đó được thực hiện thì sẽ gây nhầm lẫn về nguồn gốc của sản phẩm;
4. Chỉ dẫn địa lý gây hiểu sai lệch cho người tiêu dùng về nguồn gốc địa lý thực của sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý đó.”