Thực hiện công việc không có ủy quyền là căn cứ làm phát sinh nghĩa vụ dân sự. Trong thực tế có các trường hợp thực hiện công việc không có ủy quyền tạo nên sự ràng buộc pháp lý giữa người thực hiện công việc và người có công việc được thực hiện, nâng cao tinh thần trách nhiệm, đảm bảo quyền lợi của người thực hiện công việc.
Quy định tại Bộ luật dân sự 2015, việc thực hiện công việc không có ủy quyền thỏa mãn các điều kiện nhất định sau:
- Người thực hiện công việc không có ủy quyền là người không có nghĩa vụ thực hiện công việc đó. Một người có thể thực hiện công việc vì lợi ích của người khác. Nếu giữa hai bên có một hợp đồng ủy quyền thì nghĩa vụ của họ xuất phát từ hợp đồng. nhưng trong trường hợp giữa họ không có hợp đông ủy quyền nào, người thực hiện công việc không có nghĩa vụ phải làm nhưng đã thực hiện công việc một cách tự nguyện, hoàn toàn vì lợi ích của người có công việc. Việc làm này tự nguyện trên tinh thần tương thân, tương trợ giúp đỡ lẫn nhau trong lúc gặp khó khăn tạm thời nên giữa họ không có mối quan hệ pháp lý nào về công việc được thực hiện trước đó.
- Việc thực hiện công việc vì lợi ích của người có công việc. Người có hành vi tự nguyện thực hiện công việc của người khác được coi là thực hiện công việc không có ủy quyền trước khi tiến hành công việc, người thực hiện công việc không có ủy quyền tự ý thức rằng nếu không có ai thực hiện công việc này thì người có công việc bị thiệt hại một số lợi ích vật chất nhất định. Lợi ích này có thể là những lợi ích mà người có công việc được thực hiện không thu được hoặc lợi ích của họ giảm đáng kể. Người thực hiện công việc không có ủy quyền xem đó là bổn phận của mình và phải thực hiện công việc nhằm mang lại lợi ích cho người có công việc.
- Việc thực hiện công việc không có ủy quyền phải có sự tự nguyện của người thực hiện công việc. Dù không có nghĩa vụ thực hiện công việc, nhưng người thực hiện công việc vẫn có ý chí hết mình thực hiện công việc của người khác như công việc của chính mình, không hề suy tính lợi ích cá nhân. Người thực hiện nhận thức được hành vi thực hiện công việc của mình và trong điều kiện, khả năng thực hiện công việc một cách độc lập nhằm đem lại lợi ích cho người có công việc được thực hiện.
- Việc thực hiện công việc không có ủy quyền không vi phạm điều cấm của pháp luật, không trái với đạo đức xã hội. Một người tự nguyện thực hiện công việc của người khác coi đó là bổn phận của mình và phải xuất phát từ người có công việc. Mục đích và nội dung của việc thực hiện công việc là không trái pháp luật và đạo đức xã hội.